Bardzo często po deregulacji spotykam się z twierdzeniem, że „mam państwową licencję” nadaną przez ministra lub Prezesa UMiRM. Mam ją ponieważ:

• została mi nadana bezterminowo (dożywotnio),
• nikt mi jej nie odebrał,
• nikt mi jej nie kazał oddać (zwrócić).
• itp…

Jednocześnie spotykam się z umowami pośrednictwa i zarządzania, w których m.in. znajduje się stwierdzenie: „(…) posiadający licencję nr XXXX nadaną przez ministra (…)”.

A jak to wygląda od strony formalnej?

W świetle ówczesnych przepisów (ustawy o gospodarce nieruchomościami w latach 1998-2013) prawo wykonywania zawodu pośrednika lub zarządcy uzyskiwała osoba fizyczna w momencie wpisania do centralnego rejestru (odpowiednio art. 179  i 184 UoGN) prowadzonego najpierw przez Prezesa Urzędu mieszkalnictwa i rozwoju miast, a od 2005 roku przez właściwego ministra. Równocześnie osoba taka uzyskiwała prawo używania tytułu zawodowego, który podlegał ochronie prawnej.

Licencje, a w zasadzie świadectwa, które otrzymywali pośrednicy i zarządcy były jedynie dokumentem potwierdzającym nabycie uprawnień na dany dzień. Były jedynie potwierdzeniem dokonanego w danym dniu wpisu w centralnym rejestrze (art. 192 UoGN „Nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości, a także licencji zawodowych pośrednika w obrocie nieruchomościami oraz zarządcy nieruchomości stwierdza się świadectwem”). Same świadectwa nadania licencji wydawane przez ministra (ta niby “licencja” w formacie A4 oraz mała “licencja” ze zdjęciem) w zasadzie niewiele dawały, ponieważ prawo wykonywania zawodu było uzależnione tylko i wyłącznie od wpisu do rejestru.

Po deregulacji (od 1.01.2014 roku) aby wykonywać czynności pośrednictwa czy zarządzania nie jest wymagana licencja. Zgodnie z tzw. ustawą deregulacyjną (art. 37 Ustawy o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów) rejestry pośredników i zarządców zostały zamknięte i utraciły moc prawną zachowując jedynie znaczenie dokumentów. Oznacza to, że świadectwa nadania licencji zawodowych w myśl art. 76 KPA stanowią jedynie dowód, że w przeszłości (w dacie ich wydania) osoba w nich wskazana nabyła uprawnienia zawodowe. Posiadanie takiego dokumentu nie oznacza, że np. rok czy kilka lat później, dana osoba miała prawo wykonywania zawodu. Aktualnie stanowią one jedynie informację historyczną i w takim aspekcie jest możliwe posługiwanie się nimi.

Wszystko to zostało potwierdzone w oficjalnym stanowisku Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa w piśmie sygn. DGN.4.650.31.2017.KM.1 – NK:45382/17 z dnia 20 marca 2017 roku.

Należy również przypomnieć, że w sytuacji zawieszenia, odebrania czy utraty „licencji” z mocy prawa, następowało jedynie wykreślenie z odpowiedniego rejestru. Nigdy w takim przypadku właściwy minister nie żądał zwrotu wydanego świadectwa („licencji”).

W związku z powyższym dzisiaj może dochodzić do problematycznych sytuacji. Mianowicie osoba, która przed 31 grudnia 2013 roku utraciła prawo wykonywania zawodu (utraciła „licencję”) dzisiaj może próbować posługiwać się takim świadectwem i twierdzić, że ma, czy miała licencję państwową. Ponieważ rejestry zostały zamknięte i nie są dostępne w Internecie, możliwość weryfikacji istnieje jedynie poprzez analizę odpowiednich dzienników urzędowych. To jednak żmudny proces i obarczony możliwością błędu. Aby to potwierdzić jednoznacznie, należałoby zwrócić się z zapytaniem do właściwego ministra czy dana osoba figurowała w odpowiednim rejestrze na dzień 31.12.2013 roku.

Ponadto ze względu na fakt, że państwowe licencje były nadawane jedynie osobom fizycznym dzisiejsza reklama typu „licencjonowane biuro…” choć biura (firmy) nigdy nie miały nadawanych licencji może budzić mieszane odczucia.

Pomimo tego wszystkiego ciągle wiele osób posługuje się numerem licencji państwowej, choć w niektórych przypadkach może to być informacja wprowadzająca w błąd. Niestety w momencie gdy klient chce zweryfikować taką informację, a nie są to sporadyczne przypadki, to ma z tym ogromny problem.

Leszek A. Hardek
Doradca KPGN.pl
Doradca (DRN), ENF, zarządca i pośrednik
INTERCENTRUM Biuro Doradztwa i Obsługi Nieruchomości